Elon Musk ના ટવિટ પછી એપ્રિલમાં બિટકોઇન $ 65,000 થી $40,000 પહોંચવા જેવી બાબતો ભારતમાં ક્રિપ્ટોક્યુરન્સીઝના શાસન અંગેના કાયદા પર પાછા ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છે. આશરે 7 million ભારતીયોએ 1 billion ડોલરથી વધુ ક્રિપ્ટોમાં પ્રવેશ કરી લીધો છે અને ભારતને ફિન્ટેક જગ્યાને સંપૂર્ણ સલામતી સાથે વિકસિત કરવાની મંજૂરી આપવાનું કામ સરકાર માટે અઘરું છે. ચાલો ક્રિપ્ટોકરન્સી વિશે કેન્દ્ર સરકારના વલણ અને દેશમાં તેમની કાનૂની સ્થિતિ સમજીએ.


શું ભારતમાં ક્રિપ્ટોક્રન્સીઝમાં રોકાણ કરવું ગેરકાયદેસર છે?

ક્રિપ્ટો પર સરકાર શું સ્ટેન્ડ છે?


ક્રિપ્ટોક્રન્સીઝ (Cryptocurrencies in Gujarati) ને કાયદેસર બનાવવા અથવા પ્રતિબંધિત કરવા અંગે ડિલી-ડેલીંગ કર્યા પછી, ભારત સરકારે ભારતમાં ડિજિટલ કરન્સીના નિયમન માટે એક પ્રોત્સાહક પગલું ભર્યું છે. કોર્પોરેટ અફેર્સ મંત્રાલયે (MCA) નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન કંપનીઓ માટે ક્રિપ્ટો ટ્રેડિંગ / રોકાણો જાહેર કરવા ફરજિયાત કર્યા છે. નિષ્ણાતો તેને સકારાત્મક પગલા તરીકે જુએ છે અને કરવેરાના નિયમોનું પાલન કરે તેવી અપેક્ષા રાખે છે. ભારતમાં ક્રિપ્ટોક્રન્સીઝના નિયમન માટેનું આ પહેલું પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે.


ક્રિપ્ટો સંપત્તિના હિસાબનો હેતુ ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ અને ક્રિપ્ટો દ્વારા કાળા નાણાંના પરિભ્રમણને રોકવાનો છે. તે વધુ પારદર્શક જાહેરાતો સાથે કોર્પોરેટ ગવર્નન્સમાં પણ સુધારો કરી શકે છે. કેન્દ્રએ ક્રિપ્ટો હિસ્સેદારોને ખાતરી આપી છે કે ડિજિટલ ચલણો પર કોઈ ધાબળો પ્રતિબંધ રહેશે નહીં અને તે હજી પણ આ બાબતે પોતાનો સંપૂર્ણ અભિપ્રાય રચે છે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારામને કહ્યું છે કે કેન્દ્ર નવી તકનીકીઓના પ્રયોગ માટે ખુલ્લું છે અને તેઓ તેમના મનમાં બંધ નથી કરી રહ્યા.


શું ક્રિપ્ટોકરન્સી પર ભારતમાં ક્યારેય પ્રતિબંધ મૂકાયો હતો?


આરબીઆઈએ એપ્રિલ 2018 માં એક પરિપત્ર દ્વારા, તેના દ્વારા નિયંત્રિત તમામ કંપનીઓને વર્ચુઅલ કરન્સીમાં વ્યવહાર ન કરવાની અથવા કોઈ પણ વ્યક્તિ અથવા એન્ટિટીને તેની સાથે વ્યવહાર કરવામાં અથવા સમાધાન કરવામાં સુવિધા આપવા માટે સેવાઓ પ્રદાન કરવાની સલાહ આપી હતી.


2018 માં, નાણાં મંત્રાલયે એક નિવેદન પણ બહાર પાડ્યું હતું, જેમાં કહ્યું હતું કે "સરકાર ક્રિપ્ટોકરન્સીને કાયદાકીય ટેન્ડર અથવા સિક્કો માનતી નથી અને ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ અથવા ચુકવણી પ્રણાલીના ભાગને ધિરાણ આપવામાં આ ક્રિપ્ટો-અસ્કયામતોના ઉપયોગને દૂર કરવા તમામ પગલાં લેશે. ડિજિટલ અર્થવ્યવસ્થામાં ખાતરી આપવા માટે સરકાર બ્લોકચેન ટેકનોલોજીના ઉપયોગની શોધખોળ કરશે."


2019 ના મધ્યમાં, એક સરકારી સમિતિએ તમામ ખાનગી ક્રિપ્ટોકરન્સી પર પ્રતિબંધ મૂકવાનું સૂચન કર્યું હતું, જેમાં 10 વર્ષ સુધીની જેલની મુદત તેમજ ડિજિટલ કરન્સીમાં વ્યવહાર કરનારા કોઈપણ વ્યક્તિને ભારે દંડ ભરવાનો હતો. જો કે, સુપ્રિમ કોર્ટે માર્ચ 2020 માં આરબીઆઈના પરિપત્રને રદ કર્યું, જે બેન્કોને વેપારીઓ અને એક્સચેન્જોના ક્રિપ્ટોકરન્સી ટ્રાન્ઝેક્શનને સંચાલિત કરવાની મંજૂરી આપી.

(Source: Business Today)